بررسی اثرات انواع مختلف جاده بر جامعه پرندگان در مناطق جنگلی غرب پارک ملی گلستان

یکی از شدیدترین اثرات اقدامات بشری بر محیط زیست ناشی از توسعه های زیرساخت ها مانند خطوط انتقال نیرو و یا جاده ها است. جاده تاثیر شگرفی بر انواع مختلف بوم سازگان ها دارد و مطالعه اثرات بوم شناختی آن یکی از موضوعات مهم و مورد توجه روزافزون جامعه علمی جهانی است. در این پژوهش اثرات انواع جاده بر جامعه زیستی پرندگان در غرب پارک ملی گلستان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور سه جاده ی آسفالت، خاکی و شنی در محدوده جنگلی غربی پارک ملی گلستان انتخاب شد. هر جاده در سه تیمار فاصله ای مورد بررسی قرار گرفت به طوری که در هر کدام از جاده ها در فاصله صفر، 250 و 500 متری از جاده مسیرهای ثبت داده ها انتخاب شد. جهت افزایش کیفیت نتایج تمام فرآیند کار میدانی در طول دو فصل زادآوری و غیر زادآوری تکرار شد. در هر مسیر تعداد 20 نقطه برای ثبت متغیرهای محیطی و نیز داده های حضور پرندگان وجود داشت. پس از اتمام کار میدانی داده های حاصل با استفاده از نرم افزارهای رایانه ای تخصصی و روش های آمار زیستی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل به بیان تراکم، تنوع و غنای گونه ای و نیز ارتباط متقابل بین متغیرهای زیستگاهی، گونه های پرندگان و تیمارهای پژوهشی پرداخت. همچنین، میزان تشابه تیمارها و نیز درصد مشارکت هر گونه در ترکیب جامعه پرندگان به دست آمد. در حالت کلی، تغییرات جامعه زیستی پرندگان در مقابل انواع مختلف جاده به میزان زیادی وابسته به فصل پژوهش، گونه ی مورد نظر و میزان فاصله از جاده است. در نهایت، در نگاهی کلی اثرات بوم شناختی جاده ها بر جامعه پرندگان با افزایش فاصله از جاده کاهش پیدا می کند. این اثرات در فصل غیرزادآوری بر جامعه پرندگان بیش تر مشهود است. از میان انواع مختلف جاده، جاده آسفالت بیش ترین میزان تاثیر را در حالت کلی دارد. پس از آن جاده خاکی و جاده شنی بر جامعه پرندگان تاثیرگذار هستند.